روش مضراب زدن  برای تار: 
پس از قرار گرفتن دست راست روی کاسه و گرفتن مضراب به نحوی که در قبل گفته شد ، به وجود آوردن آرامش و جلوگیری از هر گونه انقباض در دست راست (کتف ، بازو و ساعد) از نکات اولیه مضراب زدن میباشد.برخلاف آنچه که هنرجویان میِپندارند ، هیچگونه نیرو یا فشاری برای  عمل مضراب زدن نباید اعمال شود (زیرا در این صورت نوازنده ای که یک ساعت تار مینوازد باید با خستگی عضلات مواجه شود که در واقع این طور نیست.)
اعمال هر گونه نیروی زائد و فشار در حین مضراب زدن ، نه تنها باعث سفتی دست راست خواهد شد ( در بخش آموزش دست چپ خواهید دید که انقباض دست راست باعث سفتی دست چپ نیز خواهد شد ) ، بلکه اثر منفی در صدا دهی  ساز نیز خواهد داشت.
تنها شیوه صحیح مضراب زدن استفاده از سنگینی  و وزن دست راست میباشد. برای رسیدن به این مهم رعایت نکات ذیل ضروری است.
1- در تار حرکت از بالا به پایین مضراب را "راست " و از پایین به بالا را "چپ" مینامند.
2- قبل از مضراب زدن کف دست کاملا ً باید به طرف پوست قرار داشته باشد.
3- بعضی از هنرجویان به غلط عادت دارند نوک مضراب را به سمت بالا نگه دارند .  مضراب قبل از شروع حرکت به سمت بالا تقریباً باید عمود بر سیمها قرار داشته باشد.
4- برای استفاده بهینه از وزن دست ، به هنگام مضراب زدن ، دادن ارتفاع لازم به دست راست (مضراب حداقل تا سیم بم باید بالا بیاید.) ضروری است زیرا در این حالت دست از حداکثر وزن و نیروی  ثقل برخوردار میباشد و به هنگام برخورد با سیم صدایی مطبوع ، عمیق و حجیم به وجود خواهد آمد که باعث هیچگونه سفتی و فشار نیز در دست نخواهد شد.
برخلاف آنچه که هنرجویان تصور میکنند ، صدای قوی در تار ، ارتباطی به محکم زدن مضراب ندارد. ریشه به وجود آمدن صدای حجیم ، در انتقال صحیح نیروی ثقل و وزن دست به وسیله مضراب بر روی سیم ها میباشد. واضح است که با ارتفاع کم مضراب ، به هیچ وجه نیروِیی به وجود نخواهد آمد و صداها پوک خواهند شد. هنرجویان باید دقت نمایند که از مضراب زدن با ارتفاع کم اکیداً خودداری کنند. تاثیر تمرکز بر روی نحوه انتقال نیروی ثقل دست به وسیله مضراب بر روی سیمها ، از نکات بسیار مهم در عمل مضراب زدن میباشد و هنرآموزان باید به صورت مدام این امر مهم را به هنرجویان تذکر دهند.
5- پس از دادن ارتفاع لازم به دست و مضراب که این عمل با چرخش کامل مچ به سمت بالا خواهد بود ، وزن دست را به یکباره با دادن زاویه لازم به مضراب ( برای جلوگیری از برخورد با سیمهای دیگر) بر روی سیمها (دو یا سل) تخلیه می کنیم و پس از برخورد مضراب با سیمها باید توجه داشت که مضراب به هیچوجه پایین تر نرود و درست در زیر سیمها توقف کند.
6- توجه شود در عمل مضراب زدن ، ساعد به هیچوجه روی سیم گیر نباید تغییر مکان بدهد.
7- تماس پوست  نرمه کف دست با خرک ، به هنگام مضراب زدن ، در شکل گیری صحیِح این عمل تاثیر مثبت دارد.
8- سفت گرفتن مضراب باعث کندن سیمها و تولید صدای ناهنجار خواهد شد . مضراب باید کاملاً شل باشد تا برخورد آن با انعطاف صورت گیرد.
9- هنرجویان میبایست بین 3 تا 4 جلسه مطالبی را فقط با مضراب راست و به صورت آهسته ( از سریع و پشت سر هم مضراب زدن خودداری شود زیرا در این صورت دست ، فرصت لازم برای حرکت بالا و پائین را نخواهد داشت.) تمرین کنند و سپس به مضراب چپ بپردازند.
10- برای مضراب چپ ، مضراب دقیقاً از زیر سیم ها ( جاییکه مضراب راست خاتمه پیدا کرده بود.) به صورت شل که باعث کندن سیمها نشود ، به سمت بالا حرکت میکند. پایان مسیر حرکت مضراب چپ ، حداقل حدود سیم بم است . یعنی جاییکه حرکت راست بعدی شروع خواهد شد.
 
                                                                              
 
تکنیکهای دست چپ
برای رسیدن به بهترین نتیجه در نوازندگی تار وسه تار ، رعایت موارد ذیل در تکنیک دست چپ ، مهمترین نقش را ایفا میکنند. قبل از هر چیز توضیح چند مورد ضروری می باشد.
الف - با استقرار صحیح کاسه تار روی پا، وزن دسته تار به هیچ وجه  روی دست چپ نوازنده نخواهد بود (در صورت رعایت توازن در ساخت تار) اما در سه تار وزن دسته روی دست چپ نوازنده میباشد.
ب - نحوه گرفتن ساز به گونه ای باید باشد که پرده ها ، فقط از پشت دسته قابل رویت باشند .
ج – در ابتدا هنرجو حتی الامکان در حین کنترل هر دو دست نگاه به روبرو داشته باشد.
د - دست چپ در آرامش کامل باشد که این امر رابطه مستقیم با راحتی دست راست خواهد داشت .

1- وضعیت بازو ، ساعد و مچ دست :

برای مشاهده تصویر بزرگتر روی تصویر کلیک کنید

دست چپ به گونه ای باید دسته ساز را بگیرد که ساعد و بازو به هیچ وجه حالت چسبیده به بدن نداشته باشند. به این معنی که ساعد ، مچ و کف دست همگی در یک راستا و بازو جدا از تنه نوازنده ولی در امتداد آن قرار داشته باشند.

2- نحوه قرار گرفتن دسته ساز :

برای مشاهده تصویر بزرگتر روی تصویر کلیک کنید

دسته ساز بر روی قسمت سفت انتهای انگشت اول باید قرارگیرد برای جلوگیری از لغزش و سر خوردن دسته ساز بر روی بند سوم انگشت اول ، دست باید به گونه ای قرار گیرد که کمی شیب رو به بالا داشته باشد.باید توجه داشت که در این حالت انگشت اول باید کاملاً آزاد باشد و دسته به هیچ وجه نباید روی بند سوم انگشت اول تکیه کند زیرا در این صورت از طول مفید انگشت اول کاسته خواهد شد که نه تنها انگشت گذاری برای انگشت اول راحت نخواهد بود بلکه در حرکت انگشتان دوم و سوم نیز اثر نامطلوب ایجاد خواهد شد.

3- انگشت گذاری انگشت اول :

برای مشاهده تصویر بزرگتر روی تصویر کلیک کنید

به هنگام انگشت گذاری انگشت اول هر سه بند انگشت اول کاملاً خم شده و نرمی نوک انگشت اول پشت پرده قرار میگیرد . باید توجه شود که انگشت به هیچ وجه روی پرده نرود زیرا در اینصورت صدا خفه و نامطلوب خواهد بود. در این حالت از حرکت انگشتان دوم و سوم به زیر دسته باید  جداً پرهیز شود که این خود نشانه فشار زائد دست چپ میباشد. در این حالت انگشتان دوم و سوم با فاصله روی سیم مربوطه قرار بگیرند.  

4- وضعیت شست:  

برای مشاهده تصویر بزرگتر روی تصویر کلیک کنید

شست دست چپ همیشه از این قوانین پیروی میکند .
الف - هر جا که انگشت اول قرار بگیرد ، شست نیز صاف پشت همان پرده قرار می گیرد. (به طور طبیعی شست بالای انگشت اول قرار داد)
ب – قوس داشتن شست نشان از فشار زائد روی دسته ساز است که در آینده موجب کندی در حرکت دست چپ خواهد شد .
ج - بین انتهای شست و محل قرار گرفتن دسته ساز روی دست ، وجود کمی فاصله برای آزاد بودن دست ضروری است زیرا در این صورت حرکت روانتر صورت می گیرد.
د - به هنگام حرکت دست در امتداد دسته ، شست همیشه باید به موازات انگشت اول روی دسته ساز سر بخورد.

5- روش انگشت گذاری برای انگشتان دوم و سوم :به هنگام انگشت گذاری انگشت دوم ، انگشت اول و به هنگام انگشت گذاری انگشت سوم ، انگشت اول و دوم ، حتماً باید در محل استقرار خود ثابت بوده و به هیچ وجه از روی پرده های مربوطه بلند نشوند ( مگر دستوری این قانون را نقض کند.) عادت به این تکنیک   نقش بسیار مهمی در توانمندی دست چپ ایفا می کند.لازم به یاد آوری است که خم شدن بند انگشتان و قرار گرفتن نرمی نوک انگشتان در پشت پرده ها ، همانند تکنیک انگشت گذاری انگشت اول ، برای انگشتان  دوم و سوم نیز صدق می کند.در این نوع انگشت گذاری ، در اوائل تمرینات ممکن است کمی فشار به دست چپ وارد شود که ناشی از باز شدن فاصله بین انگشتان است که امری طبیعی است ، ( مانند فشاری  که ژیمناستها برای باز شدن فاصله  بین دو پای خود  به پاهایشان وارد میکنند.) و با ادامه تمرینات برطرف خواهد شد.

6- نحوه برداشتن انگشتان از روی پرده ها : به هنگام برداشتن هر انگشت از روی هر پرده باید توجه داشت که انگشت فقط سیم را باید رها کند و چند میلی متر به صورت عمودی از سیم فاصله بگیرد و به هیچ وجه عقب تر نرود.به علت خسته شدن انگشتان تحت فشار وارده برای گرفتن پرده ها ، به هنگام بلند شدن انگشت از روی پرده ، میل به عقب رفتن آنها وجود خواهد داشت که باید جداً از آن جلوگیری کرد  تا این امر تبدیل به یک عادت شود . این تکنیک در سرعت انگشت گذاری یک نوازنده نقش بسیار مهمی دارد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: